Algunas escasas corporaciones eclesiásticas dispusieron de concesiones para fabricar moneda durante el siglo XII. Son los casos de Santiago, Palencia y Sahagún, a la que se dedica esta entrada. La concesión de moneda es excepcional en este período, como lo es la donación de beneficios derivados de la acuñación, como los que también conocemos en Segovia, Toledo, Lugo y Salamanca en momentos puntuales.

Javier Garcia Montes ha publicado en Numisma un artículo en el que da a conocer una acuñación excepcional en el que aparece la identificación del emisor (Alfonso Raimúndez), hijo de la reina Urraca durante el reinado de su madre y la referencia a San Facundo Mártir en genitivo latino, apareciendo en el espacio central el árbol de la vida profusamente adornado, con un tallo y cuatro ramos. La talla del cuño es excelente, con profusión de adornos en la leyenda. La publicación de la moneda obliga a reordenar MOMECA e introducir un apartado para la serie MOMECA 7.3.

En 1116, la reina otorgó un conjunto de privilegios al abad de San Facundo en un documento que dice así: Ipse abbas / experimentum monete faciat; ipse in ipsis monetariis omnem iustitiam, si monetam falsificauerint, ut sibi placuerit faciat. Et quodcumque aut de moneta ipsa, aut de occasione monete potuerint / lucrari uel conquirere, equa portione in tribus partibus diuidatur: vnam, abbas retineat; aliam, regina accipiat; tertiam, sanctimoniales monasterii Sancti Petri possideant. Quod si in futurum longe / uel prope aliquid scandalum uel damnum monasterio Sancti Facundi per occasionem monete oboriri uisum fuerit, uel abbati displicuerit, in ipsius potestate maneat uel uoluntate utrum ibi fiat uel non / fiat, remota omni regali uiolentia et omnis inquietudinis molestia.

En 1119, Alfonso acuerda con el abad lo siguiente: Sed quia propter instantem undique guerram nonnulla nobis oritur necessitas statuimus ego adefonsus / rex et abbas sancti facundi domnus Bernardus ut fiat moneta in uilla sancti facundi. Ista tamen racione seruata: ut monetarii sint per manum abbatis uel de uilla sancti facundi uel de alio loco quales ei placuerint. Et ipsi monetarii sint per talem forum qualem habent omnes qui morantur in uilla sancti facundi. Ipse abbas experimentum monete faciat; ipse in ipsis monetariis / omnem iustitiam si monetam falsificauerint ut sibi placuerit faciat. Et quodcumque, aut de moneta ipsa aut de occasione monete, potuerint lucrari uel conquirere, equa porcione in duabus / diuidatur partibus. Videlicet ut unam medietatem abbas retineat, aliam rex accipiat. Si uero de occasione monete aliqua calumnia euenerit, non ab ipsis monetariis / sed ab abbate requiratur. Et ipsa moneta sit in uilla sancti facundi usque ad unum annum, hoc est de isto de isto (sic) sancto micaele qui fuit usque ad alium sanctum micaelem. Postea uero si placuerit / abbati et senioribus et toto concilio ut fiat ibi moneta, fiat. Sed si non, remaneat et non fiat, remota omni regali uiolentia et omnis inquietudinis molestia.

Toda la documentación sobre estas concesiones y donaciones se encuentra en este enlace.

Para más informacion, se recomienda la lectura del trabajo de Garcia Montes.